Uitzonderingen

Deelname niet altijd verplicht

Voor onderstaande groepen leerlingen is het maken van een eindtoets wettelijk niet verplicht, al mogen deze leerlingen wel deelnemen aan de eindtoets.

Het gaat om:

1. zeer moeilijk lerende leerlingen,
2. meervoudig gehandicapte leerlingen voor wie het zeer moeilijk lerend zijn een van de handicaps is, en
3. leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland wonen en de Nederlandse taal nog niet voldoende beheersen.

Advies praktijkonderwijs

Leerlingen die het schooladvies praktijkonderwijs krijgen, zijn niet per definitie uitgezonderd van verplichting op een eindtoets. Wanneer de leerling niet onder de ontheffingsgronden eindtoetsing valt, is het verplicht dat de leerling een eindtoets maakt.

Sinds het schooljaar 2017-2018 is het verplicht om praktijkonderwijs/vmbo bb als meervoudig toetsadvies op te nemen in een eindtoets. Dit betekent dat een leerling die van de basisschool het schooladvies pro heeft gekregen, in alle gevallen een hoger toetsadvies krijgt omdat het advies van de Centrale Eindtoets begint vanaf praktijkonderwijs/vmbo bb. Het kan dus voorkomen dat een leerling als schooladvies pro heeft gekregen terwijl de Centrale Eindtoets het advies voor best passend brugklastype praktijkonderwijs/vmbo bb geeft.

Mogelijk zijn er bij een leerling in de afgelopen periode ontwikkelingen in gang gezet rondom de toewijzing voor het praktijkonderwijs. Het is daarom van belang om vooraf te beseffen wat het effect is van een dergelijke heroverweging van het schooladvies voor zowel de betreffende leerling als zijn/haar ouder(s)/verzorger(s). We raden daarom aan dat scholen het leerlingrapport van de Centrale Eindtoets van leerlingen aan wie het schooladvies praktijkonderwijs is gegeven goed te analyseren voordat ze deze aan de ouders/verzorgers geven. Ook raden we scholen aan om ouder(s)/verzorger(s) op tijd te informeren over een eventuele afwijking van het toetsadvies van de Centrale Eindtoets ten opzichte van het schooladvies en hoe deze uitslag zich verhoudt tot eerdere afspraken over het schooladvies en de schoolkeuze van deze leerling.

Het professionele oordeel van de basisschool bepaalt op welke manier zij gevolg geeft aan deze uitslag en hoe de school de betreffende leerling en zijn/haar ouder(s)/verzorger(s) informeert over de uitslag van de Centrale Eindtoets.

Er is door het ministerie van OCW een richtlijn opgesteld over de toepassing van de ontheffingsgrond. Deze richtlijn sluit zo nauw mogelijk aan bij de praktijk van passend onderwijs. De richtlijn biedt het bevoegd gezag meerdere mogelijkheden bij het onderbouwen van het ontheffen van een leerling. Het doel is zo goed mogelijk aan te sluiten bij elke individuele leerling en om de administratieve lasten voor de school zo beperkt mogelijk te houden.

Zie hiervoor ook de beslisboom 'Moet deze leerling een eindtoets maken?'

Speciaal (basis)onderwijs

Leerlingen op scholen voor speciaal onderwijs (so) en speciaal basisonderwijs (sbo) zijn sinds het schooljaar 2019-2020 verplicht om deel te nemen aan een eindtoets.